23 czerwca, dwa miesiące temu, obchodzony był Międzynarodowy Dzień Kobiet w Inżynierii. Ustanowiony w 2014 przez brytyjskie Women’s Engineering Society, ma na celu zwiększenie widoczności kobiet w środowisku inżynieryjnym. W Electrum pomyśleliśmy „A gdyby tak 23. dzień każdego miesiąca był dniem kobiet w inżynierii?” 📢
Dlatego z okazji kolejnego 23. dnia miesiąca wyszczególniamy kilka badań, które – według nas – dobrze wskazują, na co powinniśmy zwrócić uwagę, chcąc zachęcić więcej kobiet do podejmowania pracy w zawodach inżynierskich i dlaczego to tak ważne w kontekście całej branży Climate Tech.
Zaczynamy dosyć pozytywnymi danymi, które w lutym tego roku podało unijne biuro statystyczne Eurostat: w Polsce, w 2022 r., w zależności od regionu, odsetek kobiet naukowców i inżynierów wahał się między 53% a 61%. Pod tym względem wyprzedzamy kraje takie jak Wielka Brytania czy Niemcy. Makro-wschodni region, w którym znajdujemy się z Electrum, może pochwalić się 59%. Jednak dane dotyczące stricte inżynierek wypadają już nieco mniej optymistyczne. Według „Rocznika Statystycznego Pracy 2023”, raportu przygotowywanego przez Główny Urząd Statystyczny, kobiety stanowią około 35% wszystkich inżynierów w Polsce. Ich sytuację w największych przedsiębiorstwach w Polsce postanowił zbadać Bergman Engineering – po analizie profilów na Linkedinie wykazał, że tam zatrudnienie kobiet inżynierów może wynosić do 16%.
Niezróżnicowanie płciowe w środowiskach inżynieryjnych na całym świecie oczywiście różni się w zależności od zawodów, ale ogólnie jest dobrze udokumentowane – to kwestia, która wymaga poprawy, bo korzyści zdecydowanie wykraczają poza równość w statystykach.
Wierzymy, że prawdziwie zrównoważona przyszłość zaczyna się od zróżnicowanych zespołów, które na nią pracują. Aby cieszyć się urokami naszej planety przez jak najdłuższy czas, niezbędna jest współpraca wysoko utalentowanych i zróżnicowanych zespołów profesjonalistów i profesjonalistek. Oznacza to konieczność przyciągania i utrzymywania kobiet oraz innych grup mniejszościowych w zawodach związanych z nauką, technologią, inżynierią i matematyką (STEM – Science, Technology, Engeneering, Mathematics), które odgrywają fundamentalną rolę w branży Climate Tech.
W 2020 roku pojawił się raport „Kobiety w Technologiach 2020”, który został zrealizowany w ramach programu Shesnnovation Academy przez Fundację Edukacyjną Perspektywy i Citi Foundation. W badaniu ankietowano tysiąc Polek identyfikujących się z branżą STEM, w której ogółem jest nie więcej niż 25% kobiet, jak wskazują badaczki. Według autorek raportu, rola kobiet w sektorze nowych technologii stale rośnie, a zmiana ta idzie „od dołu”, czyli zaczyna się na najniższych szczeblach. Coraz więcej kobiet wybiera studia na kierunkach inżynierskich. Na przestrzeni dziesięciu lat poprzedzających 2020 rok liczba kobiet studiujących na politechnikach wzrosła o 10%. Warto podkreślić, że liczba studentek na tych uczelniach rośnie dwa razy szybciej niż liczba studentów. Coraz więcej kobiet trafia również do branży high tech, obejmując wyższe stanowiska zarządcze. W raporcie określono te zmiany mianem „pełzającej rewolucji”.
Jak można ją wspomóc i ułatwić wejście w branżę tym, które są głównymi prowodyrkami zmian? Badanie „Mentorship in Engineering: Women, Inclusivity and Diversity – A challenge for our times” przeprowadzone w 2023 roku przez Bredę Walsh Shanahan i Mary Doyle-Kent podkreśla kluczową rolę mentoringu w tym procesie. Mentoring nie tylko wspiera rozwój teoretyczny, ale także buduje poczucie przynależności. W podsumowaniu badania czytamy, że niezależnie od płci czy stereotypów, początkująca inżynierka lub absolwentka kierunków STEM może rozwijać swoje umiejętności i czerpać z doświadczenia mentora, który zna specyfikę i kulturę zawodową. Oznacza to wzmacnianie fundamentów bardziej zrównoważonego i różnorodnego środowiska pracy. Inny czynnik, który temu sprzyja, to ogólna widoczność pozytywnych wzorców, które mogą zachęcać kobiety do objęcia drogi inżynierskiej – ich rola jest istotna zarówno w najmłodszych latach, jak i w konkretnych środowiskach zawodowych czy firmach.
W 2018 roku wyniki, które na pewno powinny zwiększać czujność wszystkich zainteresowanych tym tematem, przedstawił raport „Climate Control: Gender and Racial Bias in Engineering” przygotowany przez Society of Women Eingeneeirs. Opierał się on na zbadaniu, z jakimi uprzedzeniami w inżynierskich miejscach pracy mierzą się kobiety i osoby o innym niż biały kolorze skóry. Ukryte lub nieuświadomione uprzedzenia mogą negatywnie wpływać na atmosferę w miejscu pracy, oddziałując na decyzje dotyczące zatrudniania, awansów i wynagrodzenia dla kobiet oraz innych niedostatecznie reprezentowanych mniejszości w inżynierii, uniemożliwiając im osiągnięcie stanowisk kierowniczych i wyższych szczebli zarządzania. Badania wskazały, że prawie 40% kobiet inżynierek opuszcza zawód inżyniera w połowie kariery. Wierzymy, że w 2024 roku sytuacja zmierza ku lepszemu, jednak ciągle niezwykle istotne jest zwracanie uwagi na wszelkie formy dyskryminacji w miejscu pracy i skuteczne przeciwdziałanie im. To również kwestia dobrze udokumentowana i podejmowana przez wiele raportów i badań. Rolą nowoczesnego przedsiębiorstwa jest wyjście jej naprzeciw i wspieranie rewolucji, która przybliża nas do lepszej przyszłości.
Ponieważ kolejną kluczową kwestią jest to, że zróżnicowane zespoły oznaczają lepsze środowisko pracy i – po prostu – lepsze wyniki. Nie chodzi tu oczywiście wyłącznie o płeć – liczą się też wiek, zaplecze kulturowe, różne obszary pogłębionej wiedzy. Blisko nam stwierdzenia, że różnorodność perspektyw prowadzi do bardziej wszechstronnej analizy problemów i lepszych rozwiązań. Badania McKinsey & Company “Diversity Wins: How Inclusion Matters” podkreślają jednak, że sama różnorodność nie wystarczy. Istotne jest tworzenie inkluzywnego środowiska pracy, w którym wszyscy pracownicy czują się docenieni i mają równe szanse na rozwój.
Mamy nadzieję, że środowisko pracy, które tworzymy w Electrum, jest właśnie tak postrzegane wśród naszych pracowników i pracowniczek. Patrząc w przyszłość, widzimy potrzebę zgodności z filozofią Industry 5.0 – nowej ery przemysłu, w której technologia współpracuje z człowiekiem, a różnorodność i zrównoważony rozwój stają się kluczowymi elementami. Krokiem, który widzimy na horyzoncie, jest m.in. zastanowienie się, jak skutecznie przyciągnąć do nas więcej inżynierek.
Chcemy także dokładniej zbadać to, jak czują się inżynierki już u nas zatrudnione. Idąc za innym raportem McKinsey & Company, „Women in the Workplace 2023”, chcemy śledzić wyniki, które wspierają rozwój kobiet. Tak jak w innych obszarach naszej działalności, tak i w zakresie celów dotyczących różnorodności i inkluzywności chcemy stawiać na transparentność. Wiemy, że ta bowiem nie tylko motywuje do zaangażowania, ale także wzmacnia poczucie wsparcia w organizacji, które wspiera długoterminowy rozwój zawodowy osób pozostających w mniejszościach. A to kwestie, które warto wziąć pod uwagę, jeśli celem nadrzędnym jest jak najskuteczniejsze wspieranie innowacji. To filar, na którym nieustannie stoi cała branża Climate Tech (a my razem z nią).
Oczywiście błędem byłoby kończyć z wnioskiem, że problemy, które napotykają kobiety w inżynierii to zjawisko ograniczone do tej branży. To część ogólnego modelu społecznego, którego zmiana wymaga naszych konkretnych działań. Zanim jednak się ich podejmiemy, warto zastanowić się nad tym, jak i dlaczego wygląda świat dookoła nas. A potem pomyśleć, jak możemy przyczynić się do tego, żeby kolejnym pokoleniom kobiet, a dzisiejszym dziewczynkom, było łatwiej nie tylko w branżach historycznie i obecnie zmaskulinizowanych, ale w gruncie rzeczy: w społeczeństwie, które właśnie budujemy.
W Electrum chcemy bowiem budować prawdziwie zrównoważoną innowacyjną przyszłość i wykorzystać pełny potencjał tego, co może nam ją zagwarantować.
Źródła:
1. Kobiety na Politechnikach 2022. Raport Perspektywy Women in Tech i Ośrodek Przetwarzania Informacji.
2. Women in science and technology, 2022. Statystyki Eurostatu, Europejskiego Urzędu Statystycznego.
3. Rocznik Statystyczny Pracy 2023. Statystyki Głównego Urzędu Statystycznego. ‘
4. Badania Bergman Engineering.
5. Kobiety w Technologiach 2020. Raport Fundacji Edukacyjnej Perspektywy i Citi Foundation.
6. Mentorship in Engineering: Women, Inclusivity and Diversity – A challenge for our Times. Badanie Bredy Walsh Shanahan i Mary Doyle-Kent.
7. Climate Control: Gender and Racial Bias in Engineering. Raport Society of Women Eingeneeirs.
8. Diversity Wins: How Inclusion Matters. Raport McKinsey & Company.
9. Women in the Workplace 2023. Raport McKinsey & Company.
10. Research-Based Advice for Women Working in Male-Dominated Fields. Artykuł Sian Beilock.